Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO) to program wieloletni na lata 2020–2030. Wprowadzający kompleksowe zmiany w polskiej onkologii. Strategia została przyjęta przez Radę Ministrów w drodze uchwały. „Co roku na choroby nowotworowe zapada ponad 160 tysięcy Polaków, a ok. 100 tysięcy umiera z ich powodu. W przypadku około 50 proc. nowotworów można podjąć skuteczne działania profilaktyczne, dlatego NSO kładzie ogromny nacisk na profilaktykę i edukację”.
O Narodowej Strategii Onkologicznej
Krajowa Sieć Onkologiczna
Analizy i raporty
Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w onkologii
O Narodowej Strategii Onkologicznej
Narodowa Strategia Onkologiczna to program walki z rakiem i jest odpowiedzią na wzrost zachorowań na choroby nowotworowe w Polsce.
NSO wytycza i nadzoruje kierunki rozwoju systemu opieki zdrowotnej w zakresie onkologii, wskazując na 5 obszarów strategicznych, kluczowych dla poprawy skuteczności terapii onkologicznych i dostosowania rozwiązań systemowych do potrzeb pacjentów z chorobą nowotworową:
Inwestycje w kadry
Inwestycje w edukację, prewencję pierwotną i styl życia
Inwestycje w pacjenta, prewencja wtórna
Inwestycje w naukę i innowacje
Inwestycje w system opieki onkologicznej
Rola Narodowego Instytutu Onkologii
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy jest odpowiedzialny za koordynację i monitorowanie wdrożenia Narodowej Strategii Onkologicznej a także do zadań należy:
Współpraca z Ministerstwem Zdrowia i innymi resortami w zakresie opracowywania i monitorowania szczegółowych harmonogramów zadań.
Zapewnienie merytorycznego wsparcia realizatorom poszczególnych zadań.
Współpraca z Biurem Komunikacji Ministerstwa Zdrowia w zakresie przygotowywania materiałów promocyjno-edukacyjno-informacyjnych dotyczących NSO (np. spoty TV, kampanie radiowe, kampanie internetowe, materiały informacyjne, promocyjne, edukacyjne).
Podejmowanie działań z zakresu współpracy międzynarodowej w obszarach związanych onkologią, w szczególności w ramach inicjatyw i prac realizowanych przez inne kraje, podmioty, instytucje, Komisję Europejską oraz inne organy UE.
Przygotowanie Sprawozdania z realizacji NSO w 2022 r.
Ponadto, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej pełni funkcję Krajowego Ośrodka Monitorującego. Do zadań KOM należy:
Opracowanie i aktualizacja wytycznych postępowania diagnostyczno-leczniczego w onkologii;
Analiza na poziomie krajowym danych dotyczące stosowania kluczowych zaleceń dotyczących organizacji i postępowania klinicznego;
Opracowanie propozycji zmian zwiększających jakość opieki onkologicznej;
Monitorowanie przebiegu, jakości i efektów programów zdrowotnych dotyczących profilaktyki onkologicznej;
Prowadzenie szkoleń dotyczących profilaktyki, diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego dla personelu medycznego.
Podstawa prawna Narodowej Strategii Onkologicznej
Informacje do pobrania w poniższych linkach
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 r. o Narodowej Strategii Onkologicznej Dz. U. 2019 poz. 969
Uchwała nr 10 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia programu wieloletniego pn. Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020–2030 M.P. 2020 poz. 189
Uchwała nr 11 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. uchylająca uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego na lata 2016–2024 pod nazwą „Program Wieloletni pn. Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych” M.P. 2020 poz. 190
W ramach organizacji struktur Krajowej Sieci Onkologicznej powołany został Krajowy Ośrodek Monitorujący „KOM”, którego funkcję pełni Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie.
Zadania Krajowego Ośrodka Monitorującego określone w ustawie:
zapewnia opracowywanie i aktualizowanie przez odpowiednie towarzystwa naukowe lub zespoły naukowe wytycznych postępowania diagnostyczno-leczniczego w onkologii, w tym przez adaptację krajowych i zagranicznych opracowań, oraz standardów organizacyjnych w onkologii i przekazuje je do Rady;
analizuje na poziomie krajowym dane dotyczące stosowania kluczowych zaleceń dotyczących organizacji i postępowania klinicznego, właściwych dla nich wskaźników jakości opieki onkologicznej oraz ścieżek pacjenta dla poszczególnych jednostek chorobowych lub dziedzin medycyny dotyczących świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie opieki onkologicznej i przekazuje wyniki i wnioski z dokonanych analiz za dany rok kalendarzowy do Rady w terminie do dnia 31 maja następnego roku kalendarzowego za rok poprzedni;
opracowuje propozycje zmian wskaźników jakości opieki onkologicznej i przekazuje do zaopiniowania Radzie;
monitoruje przebieg, jakość i efekty programów zdrowotnych dotyczących profilaktyki onkologicznej oraz przedstawia ministrowi właściwemu do spraw zdrowia propozycje modyfikacji realizacji tych programów, opierając się na wnioskach opracowanych na podstawie przetworzonych danych zdrowotnych dotyczących indywidualnych osób objętych danymi zgromadzonymi z systemów, dla których administratorem danych jest Fundusz na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia;
prowadzi szkolenia dotyczące profilaktyki, diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego dla osób udzielających świadczeń opieki onkologicznej;
realizuje zadania zlecone przez Radę;
monitoruje poziom zadowolenia pacjentów i ocenę ich satysfakcji świadczeniodawców i udostępnia tę ankietę na swojej stronie internetowej;
przygotowuje rekomendacje dla ministra właściwego do spraw zdrowia, w zakresie promocji zdrowia oraz edukacji społecznej, w porozumieniu z Radą;
inicjuje działania dotyczące zapobiegania chorobom nowotworowym i ich zwalczania, w porozumieniu z Radą.
Analizy i raporty
W ramach prac Działu Monitorowania i Koordynacji Narodowej Strategii Onkologicznej prowadzone są analizy we współpracy z ekspertami dziedzinowymi.
Celem analiz jest ocena obecnego stanu funkcjonowania systemu opieki onkologicznej w obszarze profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia nowotworów. Dodatkowo analizy mają na celu monitorowanie realizacji poszczególnych zadań Narodowej Strategii Onkologicznej oraz ocenę wpływu wdrożonych rozwiązań na poprawę jakości opieki onkologicznej.
Raport prezentuje dane wyjściowe dla 7 nowotworów wskaźnikowych (o dużej częstości i istotności problemu społecznego, które stanowią ponad 50% nowotworów złośliwych w Polsce, dla których w większości możliwe jest wdrożenie skutecznej profilaktyki pierwotnej i/lub wtórnej, o ustalonej ścieżce diagnostyczno-terapeutycznej).
Wyniki osiągane przez polskich pacjentów mogą stanowić właściwy miernik postępu w opiece onkologicznej w Polsce.
Nowotwory wskaźnikowe:
nowotwory złośliwe płuca
nowotwory złośliwe jelita grubego
nowotwory złośliwe piersi
czerniaki
nowotwory złośliwe szyjki macicy
nowotwory złośliwe jajnika
nowotwory złośliwe gruczołu krokowego
Szczegółowy opis najważniejszych elementów wpływających na skuteczność i jakość leczenia pozwoli porównać wyniki po 5. i 10. latach obowiązywania Narodowej Strategii Onkologicznej.
Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w onkologii
Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w onkologii opracowywane są w ramach realizacji zadań Krajowego Ośrodka Monitorującego. KOM zapewnia ich opracowanie i aktualizację przez odpowiednie towarzystwa naukowe lub zespoły naukowe, w tym przez adaptację krajowych i zagranicznych opracowań.
Wytyczne są zbiorem rekomendacji postępowania w praktyce onkologicznej. Celem opracowywanych wytycznych jest wsparcie podejmowania decyzji klinicznych, racjonalizacja postępowania diagnostycznego i terapeutycznego oraz zapewnienie wysokiej jakości opieki zdrowotnej poprzez usystematyzowanie oraz ujednolicenie praktyki klinicznej w oparciu o dostępne dowody naukowe, a tym samym zapewnienie jak najlepszej opieki chorym.
W ramach międzynarodowej współpracy pomiędzy Narodowym Instytutem Onkologii – Państwowym Instytutem Badawczym a The National Comprehensive Cancer Network (NCCN) opracowywane są wytyczne adaptowane do uwarunkowań polskiego systemu ochrony zdrowia.
Informacja dot. określenia stopnia zaawansowania nowotworu według klasyfikacji TNM w wytycznych diagnostyczno-terapeutycznych
Zgodnie z wytycznymi diagnostyczno-terapeutycznymi kod i stopień zaawansowania choroby określany jest według klasyfikacji TNM, zgodnie z rewizją ósmą, aktualizacją AJCC/UICC z 2017 roku. W przypadku poszczególnych nowotworów złośliwych, dla których istnieje specyficzna klasyfikacja służąca do określenia stadium zaawansowania i nie jest możliwe zastosowanie klasyfikacji TNM – nazwa klasyfikacji została wskazana szczegółowo w dokumencie wytycznych.