30 kwietnia obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Psa Przewodnika. Choć w Polsce psich przewodników jest zaledwie 150 to każdy z nich odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu swojego właściciela. Warto wiedzieć, że Narodowy Instytut Onkologii jest miejscem przyjaznym czworonożnym pomocnikom.

Nie bez powodu mówimy, że pies to najlepszy przyjaciel człowieka. To zwierzę, które przez wieki towarzyszyło ludzkości, stając się nie tylko wiernym towarzyszem, ale także niezastąpionym wsparciem w trudnych chwilach. Sylwia Świstak-Sawa, zastępca Kierownika Poradni Psychoonkologii NIO-PIB podkreśla – Dzięki swojej wrażliwości, inteligencji oraz zdolności do wyczuwania ludzkich emocji, pies stał się ważnym członkiem rodziny, który ma moc wpływania na poprawę jakości życia swoich opiekunów. Ponadto, coraz bardziej doceniana jest rola psa jako terapeuty, szczególnie w kontekście terapii behawioralnej. Pies może wspomagać procesy terapeutyczne, pomagając pacjentom w nauce umiejętności społecznych, radzeniu sobie z emocjami oraz przezwyciężaniu traum.

W Polsce wyróżnia się kilka rodzajów psów asystujących, z których każdy pełni ściśle określoną rolę, wspierając osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Pies przewodnik pomaga osobom niewidomym lub słabowidzącym w bezpiecznym poruszaniu się i omijaniu przeszkód, pies asystent osobom z niepełnosprawnością ruchową ułatwia codzienne czynności – od otwierania drzwi po podnoszenie przedmiotów, pies sygnalizujący pomaga osobom głuchym lub niedosłyszącym zwracać uwagę na dźwięki otoczenia (dzwonek do drzwi, alarmy, płacz dziecka), a pies sygnalizujący atak choroby ostrzega właściciela lub otoczenie o nadciągającym epizodzie, np. hipoglikemii czy napadzie padaczkowym.

 

Pies przewodnik – nieoceniony asystent… medyczny

W Narodowym Instytucie Onkologii doceniamy rolę psa przewodnika w życiu naszych pacjentów, którzy nie tylko zmagają się z chorobami nowotworowymi, ale także, dodatkowo, z wyzwaniami wynikającymi z innych niepełnosprawności, w tym dysfunkcji wzroku. Pies przewodnik może więc towarzyszyć pacjentowi w czasie wizyt lekarskich. Ważne jest, by pacjent mógł czuć się komfortowo i bezpiecznie, a obecność psa jest w tym kontekście niezwykle istotna – wyjaśnia Kinga Wojtaszczyk, Pełnomocnik ds. Praw Pacjenta i Komunikacji Społecznej Instytutu.

Aby pies przewodnik mógł towarzyszyć pacjentowi w Instytucie, konieczne jest jednak spełnienie kilku wymogów. Przede wszystkim, pies musi być odpowiednio przeszkolony i posiadać certyfikat, który potwierdza jego zdolności do pełnienia roli psa przewodnika. Ponadto, pies musi być w pełni zdrowy, zaszczepiony i przebadany pod kątem wszelkich potencjalnych zagrożeń zdrowotnych – mówi Kinga Wojtaszczyk. Ważne jest również, by pies był dobrze socjalizowany, łagodny i przyzwyczajony do różnych sytuacji, z jakimi może spotkać się w szpitalu. Osoba korzystająca z pomocy psa przewodnika powinna posiadać odpowiednią dokumentację medyczną, potwierdzającą jej niepełnosprawność wzrokową oraz potrzebę asysty psa. Współpraca z personelem medycznym oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa są kluczowe, aby pobyt pacjenta z psem był komfortowy i bezpieczny zarówno dla pacjenta, jak i innych osób w szpitalu.

Choć obecność psa przewodnika w placówkach medycznych, takich jak Narodowy Instytut Onkologii, jest ogromnym wsparciem dla pacjenta, należy pamiętać, że w niektórych sytuacjach obecność zwierzęcia w gabinecie lub pracowni diagnostycznej może być niemożliwa – Decydują o tym względy medyczne i konieczność zachowania wysokiego poziomu sterylności oraz bezpieczeństwa zarówno pacjenta, jak i personelu. Przykładem mogą być niektóre procedury diagnostyczne, takie jak  badania obrazowe (np. rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, PET), w których obecność psa mogłaby wpłynąć na jakość badania lub narazić zwierzę na niepotrzebny stres czy promieniowanie. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku sal zabiegowych, pracowni endoskopii czy gabinetów zabiegowych, gdzie obowiązują rygorystyczne zasady sterylności. – dodaje Kinga Wojtaszczyk, dlatego też warto przed planowaną wizytą dopytać czy w tym wypadku zwierze będzie mogło nam towarzyszyć.

 

Pies przewodnik czyli jaki?

Należy pamiętać, że nie każdy pupil domowy może stać się psem przewodnikiem – to zadanie wymaga wyjątkowych predyspozycji zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Sukces zależy od stabilnego temperamentu (odpornego na hałas i stres), wysokiej inteligencji, naturalnej chęci do współpracy z człowiekiem oraz doskonałego zdrowia i sprawności ruchowej. Dlatego wybór kandydata na psa przewodnika poprzedza ocena pochodzenia, testy behawioralne i ocena stanu zdrowia.

Aby uzyskać oficjalny status psa asystującego, zwierzę musi przejść specjalistyczne szkolenie i zdobyć certyfikat wydawany przez podmiot wpisany do rejestru prowadzonego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Tylko takie czworonogi mają prawo do przysługujących im uprawnień, między innymi wstępu do placówek medycznych wraz z osobą, której asystują. Listę instytucji szkolących i certyfikujących znaleźć można na stronie: https://www.gov.pl/web/rodzina/rejestr-podmiotow-uprawnionych-do-wydawania-certyfikatow-potwierdzajacych-status-psa-asystujacego , natomiast szczegółowe zasady i procedury związane z uzyskaniem statusu psa asystującego regulują:

Dzięki doskonałemu wyszkoleniu i wrażliwości psy przewodnicy zawsze stawiają na pierwszym miejscu komfort i potrzeby pacjenta, zapewniając mu poczucie bezpieczeństwa, niezależności i wsparcia emocjonalnego – nie tylko podczas wizyt w Instytucie, ale w każdej chwili ich codziennego życia.