To moment, na który czekało środowisko medyczne, eksperci zdrowia publicznego i, przede wszystkim, polskie pacjentki. Nowoczesny test, uznawany za najbardziej precyzyjne narzędzie w wykrywaniu wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka, staje się główną metodą przesiewową w ogólnopolskim programie profilaktycznym.
Wdrożenie testu molekularnego HPV HR oraz cytologii na podłożu płynnym (LBC) w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy to praktyczna realizacja Rozporządzenia Minister Zdrowia, które rozszerza zakres badań przesiewowych o nowoczesne, skuteczniejsze metody diagnostyczne. Od dziś, kobiety w wieku objętym programem czyli między 25 a 64 rokiem życia, będą mogły korzystać z badań opartych na światowych standardach, dających większą szansę na wczesne wykrycie zagrożenia nowotworem szyjki macicy. Test HPV HR wykrywa obecność wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka, głównej przyczyny rozwoju raka szyjki macicy, na długo przed pojawieniem się niepokojących zmian. W połączeniu z nowoczesną cytologią LBC daje to precyzyjny i bezpieczny model profilaktyki. To realna zmiana jakości opieki profilaktycznej.
Ważny moment dla profilaktyki
Podczas wspólnej konferencji prasowej Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Instytutu Onkologii, która odbyła się dziś w siedzibie NIO-PIB w Warszawie, eksperci podkreślali, że to moment przełomowy, który wyznacza nową jakość w podejściu do ochrony zdrowia kobiet i krok milowy w kierunku skuteczniejszego wykrywania nowotworów szyjki macicy, a zarazem wyraźny sygnał, że Polska konsekwentnie wdraża światowe standardy profilaktyki onkologicznej. Minister Zdrowia, Izabela Leszczyna, podkreśliła:
– W profilaktyce mamy do czynienia z czymś niezwykle ważnym – to absolutny przełom. Kobiety w Polsce mogą już skorzystać z badania, które wykrywa nie tylko zmiany nowotworowe, ale również wirusa mogącego je wywołać. Wszystko jest w naszych rękach, drogie Panie. Zgłaszajmy się do poradni ginekologicznej. – powiedziała minister zwracając się do pacjentek.
Dodała też, że dostęp do nowego badania jest szeroki – blisko 2700 placówek ma umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, co oznacza, że pacjentki w całym kraju będą mogły znaleźć miejsce, gdzie wykonają test.
Dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii, dr. hab. n. med. Beata Jagielska, podkreśliła, że wdrażane w Polsce rozwiązania oparte na zaleceniach WHO i sprawdzonych modelach z krajów zachodnich stanowią fundament nowego, skutecznego systemu profilaktyki.
– Polska stawia dziś kolejny krok w kierunku skuteczniejszej i bardziej precyzyjnej profilaktyki, opierając ją na nauce i nowoczesnych technologiach – z korzyścią dla zdrowia i życia tysięcy kobiet. – powiedziała Beata Jagielska.
Prof. Mariusz Bidziński, Konsultant Krajowy w Dziedzinie Ginekologii Onkologicznej podkreślił znaczenie nowego podejścia w profilaktyce:
– Chcemy odwrócić dotychczasowy system, a profilaktyka jest podstawą tej zmiany. Wiele lat ‘stawialiśmy’ na medycynę naprawczą. Czas, by ten model odwrócić. Zdrowie to inwestycja i wszyscy musimy to rozumieć. Jeśli mamy do dyspozycji tak czułe narzędzia, ci, którzy z nich korzystają – a jest ich coraz więcej – mogą czuć się bezpiecznie. – powiedział profesor. Dla mnie, jako ginekologa onkologicznego, ta zmiana to wielkie święto. Uzyskałem nowe narzędzie, które jest niezwykle istotne w działaniach profilaktycznych.
Od pilotażu do ogólnopolskiej zmiany w profilaktyce raka szyjki macicy
Narodowy Instytut Onkologii odegrał istotną rolę we wprowadzeniu tej przełomowej zmiany. W 2019 roku to właśnie Instytut, rozpoczął pod kierownictwem prof. Andrzeja Nowakowskiego, pilotaż obejmujący ponad 33 tysiące kobiet z całej Polski, badając skuteczność testu HPV HR w porównaniu do klasycznej cytologii. Wyniki jasno pokazały, że test molekularny HPV jest dwukrotnie skuteczniejszy. To właśnie na podstawie tych wyników oraz globalnych doświadczeń podjęto decyzję o rozszerzeniu Programu o nowoczesne badania.
– Dziękuję wszystkim ekspertom, pracownikom Narodowego Instytutu Onkologii, a także zespołom Ministerstwa Zdrowia i NFZ. Ta współpraca zaowocowała tym, że mamy dziś bardzo nowoczesne badanie profilaktyczne – zaznaczyła minister Leszczyna.
Prof. Andrzej Nowakowski, kierownik Poradni Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Instytutu, przypomniał podczas konferencji, że zmiany w programie profilaktyki raka szyjki macicy dotyczą nie tylko samej metody badania, ale także częstotliwości jego wykonywania.
– Zmieniamy nie tylko rodzaj badania – wymaz w kierunku wirusa HPV zastępuje klasyczną cytologię – ale także interwał czasowy między kolejnymi badaniami. Wynika to z ogromnej wartości diagnostycznej testu HPV. Ujemny wynik oznacza bardzo niskie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy w ciągu kolejnych pięciu lat, dlatego kolejne badanie może być wykonywane właśnie w takim odstępie czasu – mówił prof. Andrzej Nowakowski. – Apelujemy do kobiet, by korzystały z tych badań profilaktycznych. Tym bardziej, że na rynku komercyjnym są one stosunkowo kosztowne, a od lipca tego roku – dzięki wprowadzonym zmianom w programie profilaktyki – testy są dostępne bezpłatnie dla wszystkich ubezpieczonych kobiet w wieku od 25 do 64 lat – dodał
Narodowy Instytut Onkologii przyjął już pierwsze pacjentki na test HPV HR.
