Blisko stuletnia historia Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej Curie – Państwowego Instytutu Badawczego któremu początek dał powołany w 1932 r. przez Marię Skłodowską-Curie Instytut Radowy, to ogromne zobowiązanie. Na kartach naszej historii zapisały się nie tylko wielkie osiągnięcia samej Patronki i innych uczonych, ale i te związane z tragicznymi wydarzeniami, jakie na przestrzeni lat dotknęły Polskę i Warszawę.
Dziś, w siedzibie Instytutu przy ulicy Wawelskiej, odbyła się uroczystość upamiętniająca wydarzenia z 1944 roku.
80 lat temu, między 5 a 19 sierpnia, kolaboracyjne oddziały SS RONA skierowane do tłumienia Powstania Warszawskiego na Ochocie dokonały pacyfikacji Instytutu, podczas której zamordowano co najmniej 80 osób – pacjentki, pacjentów i pracowników, rozkradziono także i zniszczono wyposażenie, a budynki kilkukrotnie podpalono. Podczas spotkania przypomniano tę najtragiczniejszą kartę naszej historii i oddano też hołd niezwykłej determinacji pracowników Instytutu, którzy już na początku 1945 roku podjęli starania, aby Instytut odbudować i jak najszybciej przywrócić możliwość leczenia pacjentów.
Podczas uroczystości złożono kwiaty pod pamiątkową tablicą, a wybitna polska aktorka – Maja Komorowska, użyczyła głosu naocznym świadkom historii odczytując relacje prof. Józefa Laskowskiego i kucharki Instytutu Jadwigi Kowalskiej z tych tragicznych wydarzeń.
Uroczystości towarzyszyło otwarcie wystawy plenerowej „W 80. rocznicę wydarzeń z sierpnia 1944 w Instytucie Radowym w Warszawie” zorganizowanej wspólnie z Archiwum Akt Nowych z inicjatywy Dyrektora Archiwum – Pana Mariusza Olczaka. Panu Dyrektorowi i fantastycznemu zespołowi Archiwum, przede wszystkim Pani Karolinie Grobelskiej i Pani Beacie Świerczyńskej, serdecznie dziękujemy.
W spotkaniu udział wzięli także Dyrektor Generalna w Ministerstwie Zdrowia Pani Marta Maciążek, Zastępczyni Dyrektora Biura Polityki Zdrowia m.st. Warszawy Pani Ewa Maleszyk, Zastępczyni Burmistrza Dzielnicy Ochota Pani Justyna Glusman, Przewodnicząca Rady Dzielnicy Ochota Pani Sylwia Mróz, Dyrektor Archiwum Akt Nowych Pan Mariusz Olczak, Zastępczyni Dyrektor Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Pani Dobromiła Skalska, harcerze z Hufca Mokotów im. Szarych Szeregów, Skauci Europy oraz Dyrekcja i pracownicy Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej Curie – Państwowego Instytutu Badawczego. Szczególne podziękowania za obecność składamy Przedstawicielom Środowiska Żołnierzy IV Obwodu Ochota Armii Krajowej oraz seniorom naszego Instytutu z prof. Andrzejem Kułakowskim na czele. Wszystkim Państwu bardzo dziękujemy za obecność.
(Koncepcja wystawy: Karolina Grobelska, AAN, Aleksandra Towpik, NIO-PIB; opracowanie graficzne: Beata Świerczyńska, AAN)
