Dr hab. n. med. Barbara Pieńkowska-Grela – profesor Instytutu, została uhonorowana Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Prof. Barbara Pieńkowska-Grela od początku swojej kariery zawodowej związana jest z NIO-PIB w Warszawie, gdzie w 1983 roku rozpoczęła pracę w Pracowni Cytogenetyki Zakładu Biologii Nowotworów. Jako późniejszy kierownik Pracowni (przekształconej w 1994 roku w Samodzielną Pracownię Cytogenetyki), zainspirowała zmianę profilu badawczego z obszaru badań podstawowych na materiale zwierząt laboratoryjnych do aplikacyjnych badań nowotworów człowieka.  W roku 2003 uzyskała  uprawnienia diagnosty laboratoryjnego , a w trzy lata później tytuł  specjalisty w dziedzinie Laboratoryjnej Genetyki  Medycznej  (AM, Warszawa). W 2011 roku  uzyskała tytuł dr. hab. n. med. i tytuł profesora nadzwyczajnego.  Od 2013 do 2017 roku kierowała zespołem Pracowni Genetyki Nowotworów, w skład której wchodziły trzy laboratoria: Laboratorium Diagnostyki Cytogenetycznej, Molekularnej i FISH Guzów Litych. W latach 2017 – 19 powróciła na stanowisko kierownika SPC, które obejmowała do roku 2019.

Obok działalności diagnostycznej (cytogenetyka nowotworów) i dydaktycznej (kierownik specjalizacji, recenzent i promotor), Pani Profesor zawsze poświęcała się równie intensywnie pracy badawczej. Głównym  obszarem zainteresowań naukowych prof. Pieńkowskiej-Greli są zagadnienia związane z genetycznymi mechanizmami powstawania i rozwoju nowotworów człowieka oraz możliwością zastosowania metod genetycznych w praktyce onkologicznej, szczególne w obszarze białaczek i chłoniaków. Identyfikacja aberracji, lokalizacja punktów pęknięć i rozpoznanie rodzaju zmian w obrębie zaangażowanych genów , rozpatrywane są w korelacji z diagnozą i przebiegiem klinicznym choroby.  

 – Celem badań było i jest wyselekcjonowanie bądź doprecyzowanie użytecznych klinicznie markerów genetycznych, istotnych dla ustalenia szczegółowego rozpoznania nowotworu, oceny rokowania, ewentualnej stratyfikacji pacjenta do grupy ryzyka oraz w planowaniu leczenia, szczególnie w obszarze terapii celowanej molekularnie. – wyjaśnia prof. Pieńkowska-Grela.

Do najważniejszych osiągnięć badawczych Pani Profesor należy także zidentyfikowanie specyficznej zmiany genetycznej, występującej w grupie chłoniaków agresywnych. Odkrycie stało się przyczynkiem do utworzenia w klasyfikacji WHO nowej subgrupy:  HGBL 11q.

 -Prace w obszarze tego zagadnienia są kontynuowane i pogłębiane przez obecny Zespół pracowni – mówi Pani Profesor.

 Jako uznany ekspert Profesor Piekńowska-Grela brała także wielokrotnie udział w tworzeniu rekomendacji i zaleceń w obszarze diagnostyki  szpiczaka plazmocytowego, przewlekłej białaczki limfocytowej i przewlekłej białaczki szpikowej. Jest autorką i współautorką 140 opublikowanych prac naukowych,  ponad 200 streszczeń zjazdowych i  10 rozdziałów w monografiach, skryptach bądź podręcznikach naukowych. Pełniła funkcję wiceprezes Sekcji Cytogenetyki Hematoonkologiczej oraz prezes Sekcji Guzów Litych Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka. W ramach prac Sekcji stworzyła, i przez wiele lat prowadziła, Międzylaboratoryjny Test Jakości FISH w hematoonkologii. Brała kluczowy udział w procesie restrukturyzacji diagnostycznych badań genetycznych w zakresie onkologii.  Od roku 2015 była członkiem Państwowej Komisji Egzaminacyjnej w dziedzinie Laboratoryjna Genetyka Medyczna, a także brała udział w pracach Rady ds. Onkologii w Zespole do spraw diagnostyki molekularnej i patomorfologii.

W latach 2025 – 2018 jako ekspert uczestniczyła w pracach Konsultanta Krajowego ds. Genetyki Medycznej  przy opracowaniu m.in. standardów postępowania w laboratorium genetyczny,  nowego koszyka świadczeń gwarantowanych oraz ICD-9,  wyceny procedur diagnostycznych w zakresie genetyki klinicznej w onkologii i ustawy o genetyce. Od 2016 roku uczestniczyła w pracach zespołów eksperckich Polskiej Koalicji Medycyny Personalizowanej, w komisjach Jakości Diagnostyki Genetycznej (jako Przewodnicząca) i Finansowania Diagnostyki Genetycznej. W 2017 roku została powołana przez CMKP na Przewodniczącą Zespołu Ekspertów  do opiniowania jednostek ubiegających się o akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie laboratoryjnej genetyki medycznej oraz  w ramach tej instytucji uczestniczyła w opracowaniu i aktualizacji programu specjalizacji w dziedzinie laboratoryjnej genetyki medyczna. Jako ekspert zewnętrzny współpracowała także z  Polskim Centrum Akredytacji w Warszawie.

Odznaczenia państwowe wręczono 24 kwietnia zasłużonym pracownikom służby zdrowia za wybitne zasługi w działalności na rzecz ochrony i profilaktyki zdrowia publicznego, a także za osiągnięcia w dziedzinie nauk medycznych i zwalczania pandemii „COVID-19”.