Matematyka odgrywa coraz większą rolę w onkologii, wspierając diagnostykę i leczenie nowotworów m.in. poprzez analizę danych, prognozowanie i modelowanie. Dynamika i złożoność chorób nowotworowych zależy od bardzo wielu czynników. Aby lepiej je zrozumieć i skuteczniej leczyć, konieczne jest łączenie wiedzy medycznej z nowoczesnymi narzędziami matematycznymi i technologicznymi.
Współczesna medycyna opiera się na analizie ogromnych zbiorów danych. Matematyka jest narzędziem, które pozwala je porządkować i analizować, co przekłada się na lepsze zrozumienie złożonych mechanizmów chorób oraz opracowywanie bardziej precyzyjnych i skutecznych metod diagnostycznych i terapeutycznych. To oznacza lepsze wyniki i lepsze doświadczenia pacjentów, a także poprawę warunków pracy personelu medycznego i zwiększenie efektywności systemu.
W onkologii narzędzia matematyczne wykorzystywane są m.in. do przewidywania przebiegu choroby, optymalizacji strategii terapeutycznych oraz personalizacji leczenia. Algorytmy wspomagają interpretację obrazów medycznych, takich jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. Matematyka znajduje także zastosowanie w planowaniu radioterapii, analizie genomu czy modelowaniu skuteczności terapii celowanych. Interdyscyplinarne podejście łączące medycynę, matematykę i informatykę stwarza nowe możliwości w diagnostyce i terapii. Wiele z nich wykorzystywanych jest już na co dzień, a obszar zastosowań nieustannie się poszerza.
Aby wspierać procesy gromadzenia, przetwarzania i analizy danych klinicznych oraz zwiększać wykorzystanie wtórnych i rozproszonych źródeł danych w 2019 roku w Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie powołano Zakład Matematyki Onkologicznej. Obszar działania Zakładu leży w zakresie data science i biostatystyki. Stanowi on zaplecze analityczne dla badań obserwacyjnych (real world evidence) i badań klinicznych, poprzez udział w projektowaniu ich strony statystycznej, tworzenie środowiska cyfrowego do pozyskiwania danych i analiz statystycznych. W Zakładzie realizowane są projekty dotyczące wykorzystania innowacyjnych metod z zakresu eZdrowia oraz standaryzacji danych, przyczyniając się do podnoszenia jakości badań i wdrażania nowoczesnych rozwiązań w diagnostyce i terapii nowotworów.
Od 2025 roku Zespół kierowany przez dr hab. n. o zdr. Magdalenę Rosińską, prof. Instytutu, kontynuuje prace w ramach nowoutworzonego Centrum Medycyny Cyfrowej. Do zadań Centrum należy: planowanie i wykonywanie analiz bioinformatycznych i biostatystycznych na rzecz innych jednostek Instytutu, współpraca z innymi jednostkami Instytutu w zakresie prowadzenia badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych nad nowotworami oraz współpraca w zakresie tworzenia i aktualizacji baz danych oraz monitorowania jakości danych elektronicznych służących prowadzeniu badań naukowych, prac badawczo-rozwojowych oraz komercjalizacji.
Zmiany te związane są m.in. z realizacją projektu „Regionalne Centrum Medycyny Cyfrowej w Onkologii: Innowacyjne Rozwiązania Analizy Danych i Technologii dla Inteligentnego Ekosystemu Badań nad Nowotworami”, który ma na celu rozwój infrastruktury badawczej NIO-PIB w Warszawie i Gliwicach, wspierającej badania onkologiczne. Projekt jest częścią inicjatywy Agencji Badań Medycznych: Tworzenie i rozwój Regionalnych Centrów Medycyny Cyfrowej. Więcej informacji na: https://nio.gov.pl/instytut/inwestycje-i-projekty/realizowane-projekty-z-abm/regionalne-centrum-medycyny-cyfrowej-w-onkologii-innowacyjne-rozwiazania-analizy-danych-i-technologii-dla-inteligentnego-ekosystemu-badan-nad-nowotworami/
