Styczeń to miesiąc świadomości Raka Szyjki Macicy, a zatem dobry powód by przypomnieć o jednym z najczęściej diagnozowanych wśród kobiet nowotworów.
Rak szyjki macicy zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem zachorowalności na nowotwory wśród kobiet. W Polsce rocznie na raka szyjki macicy zapada około 2 500 kobiet, a blisko 50% z nich umiera.[i] Nie musi tak być. Tę smutną statystykę możemy zmienić, ponieważ rak szyjki macicy jest jednym z nielicznych, któremu można skutecznie zapobiegać dzięki wczesnemu wykrywaniu i odpowiedniej profilaktyce. Profilaktyka raka szyjki macicy opiera się na trzech filarach, do których należą szczepienia przeciwko HPV, badania profilaktyczne i zdrowy tryb życia.
Profilaktyka i nowe narzędzia diagnostyczne
Podstawą wczesnego wykrywania stanów przednowotworowych i nowotworowych jest regularne wykonywanie przez kobiety badań profilaktycznych. Obecnie stosowanym testem podstawowym w profilaktyce raka szyjki macicy jest badanie cytologiczne, którego celem jest wykrywanie bezobjawowych stanów przednowotworowych i wczesnych stadiów raka szyjki macicy. Każda kobieta w wieku 25–64 powinna wykonywać bezpłatną cytologię co trzy lata. Badanie cytologiczne pozwala na wykrycie nieprawidłowości w komórkach nabłonka szyjki macicy. Wszystkie Panie, u których takowe zostaną stwierdzone, mają zagwarantowane wykonanie dodatkowych badań w celu pogłębienia diagnostyki. NIO od lat prowadzi działania edukacyjne i profilaktyczne, mające na celu zmniejszenie liczby zachorowań na nowotwory w Polsce, dlatego przez cały rok zaprasza ubezpieczone Panie na bezpłatne badania cytologiczne realizowane w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy.
Badania wykonywane są w Poradni Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Zakładu Profilaktyki Nowotworów – w budynku Centrum Profilaktyki Nowotworów przy ul. Roentgena 5, od poniedziałku do soboty. Więcej na stronie Zakładu:
Zapowiedzi korzystnych zmian
Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych, który został skierowany 17 stycznia br. do konsultacji publicznych, przewiduje wprowadzenie w Polsce dwóch innowacyjnych badań, które mogą skutecznie wspierać wczesne wykrywanie raka szyjki macicy. Proponowane rozwiązania w niedalekiej przyszłości mają zastąpić model stosowany dotychczas.
Pierwszym z nich jest nowoczesny test HPV HR, który wykrywa obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), będącego główną przyczyną rozwoju tego nowotworu. Test ten ma być dostępny w ramach Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy, i umożliwić wykrycie zakażenia wirusem już na wczesnym etapie, zanim pojawią się jakiekolwiek objawy. Badanie będzie wykonywane u kobiet w wieku od 25 do 64 lat, i w przypadku ujemnego wyniku testu, tylko raz na 5 lat a nie jak w przypadku cytologii – co trzy. W przypadku wyniku dodatniego, zostanie wykonywana cytologia na podłożu płynnym (LBC). Jeśli ta wykryje zmiany na szyjce macicy, pacjentka zostanie skierowana na dodatkowe badania w ramach pogłębionej diagnostyki. Wspomniany test cytologiczny o podłożu płynnym (LBC), to właśnie drugie z proponowanych przez MZ badań.
Nowoczesne podejście do profilaktyki raka szyjki macicy, w tym test HPV i cytologia płynna, stanowią krok ku bardziej skutecznej diagnostyce, umożliwiając wykrycie stanów przednowotworowych i nowotworów na jak najwcześniejszym etapie. Dzięki szerokim konsultacjom społecznym, możliwe będzie zebranie opinii i uwag dotyczących proponowanych zmian, które mają na celu poprawę jakości opieki zdrowotnej w zakresie profilaktyki nowotworowej w Polsce.
Szczepienia
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) odpowiada za 99% przypadków raka szyjki macicy. Wirus jest również przyczyną różnych nowotworów, takich jak rak pochwy, sromu, ale nie dotyczy tylko kobiet ponieważ może wywoływać nowotwory prącia, odbytu, jest także odpowiedzialny za część nowotworów głowy i szyi. Coraz więcej przypadków nowotworów jamy ustnej, migdałków czy nasady języka, także jest związanych z przewlekłą infekcją HPV, szczególnie wśród mężczyzn. Dlatego przypominamy, że jednym z najskuteczniejszych narzędzi zapobiegania tym chorobom, są szczepienia. Najlepsze efekty uzyskuje się, gdy szczepienie odbędzie się przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, ponieważ organizm nie zetknął się jeszcze z wirusem i może wytworzyć na niego pełną odporność. Więcej na ten temat przeczytacie na stronach Ministerstwa Zdrowia https://www.gov.pl/web/zdrowie/hpv
Prewencja pierwotna
Unikanie palenia papierosów, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna dodatkowo wzmacniają odporność organizmu, co może zmniejszać ryzyko infekcji wirusem HPV. Zdrowy styl życia, który stanowi fundament prewencji pierwotnej, przynosi wymierne efekty w postaci zmniejszenia ryzyka wielu chorób, w tym nowotworów. To, jakie wybory podejmujemy dziś, kształtuje zdrowie przyszłych pokoleń, dlatego warto już teraz budować świadomość i promować profilaktykę także wśród najmłodszych.
[i] Raport “Global Cancer Statistics 2020” opublikowany przez American Cancer Society oraz International Agency for Research on Cancer (IARC).
